Wat is een burnout en hoe herken je de symptomen?
Een burnout, wat is dat eigenlijk? Voordat je verder leest: besef dat er heel veel mensen zijn die zich op dit moment voelen zoals jij, je staat er niet alleen voor.
Je hebt waarschijnlijk burnout symptomen of wilt zelfs weten of je een burnout hebt. Hoe dan ook: je staat op het punt om jezelf verder te helpen en dat is de eerste stap terug naar happiness.
Je hoort steeds vaker dat mensen thuis zitten vanwege een burnout. Ze voelen zich opgebrand, moe en futloos. Het is geen onbekend verschijnsel meer in deze tijd. Maar wat is een burnout nou precies, naast ‘opgebrand zijn’? En aan welke symptomen kun je een burnout herkennen? In dit artikel lees je alle antwoorden op deze vragen.
Wat is een burnout?
Burnout is een toestand van chronische stress dat leidt tot:
- Lichamelijke en emotionele uitputting
- Cynisme en onthechting
- Gevoelens van ineffectiviteit en gebrek aan prestatie
Als je écht burnout bent, kun je niet langer effectief functioneren. Niet alleen thuis, maar ook op je werk voel je je als een hoopje ellende.
Een burnout krijg je niet zomaar. Je wordt niet wakker op een ochtend en hebt ineens “burnout”. Dit is vaak een proces wat zich al jaren opbouwt en zich langzaam uit. Het is belangrijk dat je kijkt naar de signalen. Je kunt hem namelijk herkennen voordat hij zich volledig uit. Een burnout is heel verraderlijk en sluipt er langzaam in, toch geven ons lichaam en onze geest waarschuwingen en signalen. Als je weet waarnaar je moet zoeken, kun je een burnout herkennen voordat het te laat is. Luister dan ook altijd goed naar je lichaam. Deze weet als den beste wat goed en niet goed voor je is. We vergeten er alleen vaak naar te luisteren.
Wat zijn de symptomen van burnout?
Elk van de drie hierboven beschreven gebieden wordt gekenmerkt door bepaalde tekenen en symptomen. Deze tekenen en symptomen bestaan langs een continuüm. Met andere woorden: het verschil tussen stress en burnout is een kwestie van mate. Dat betekent dat hoe eerder je de symptomen herkent, hoe beter je in staat zult zijn om burnout te voorkomen. Het is dan wel nodig om in actie komen.
Tekenen van fysieke en emotionele uitputting:
- Chronische vermoeidheid: In de vroege stadia kun je een gebrek aan energie voelen en je de meeste dagen moe voelen. In de laatste fasen voel je je lichamelijk en emotioneel uitgeput. Ook kun je een gevoel van angst voelen voor wat er op een bepaalde dag staat te gebeuren.
- Slapeloosheid: In het begin van een burnout kun je moeite hebben om in slaap te vallen of merk je dat je één of twee nachten per week niet doorslaapt. In de laatste fasen kan slapeloosheid veranderen in een aanhoudende nachtelijke beproeving; je bent zo uitgeput dat je niet meer kunt slapen. Slapenloosheid kan erg frustrerend zijn zeker als je de dag erna weer vroeg op moet om naar je werk te gaan bijvoorbeeld.
- Vergeetachtigheid / verminderde concentratie en aandacht: Gebrek aan focus en milde vergeetachtigheid zijn vroege tekenen van een burnout. In een later stadium kunnen deze problemen zo verergeren dat je je werk hierdoor zelfs niet meer kunt doen.
- Lichamelijke symptomen: Lichamelijke symptomen van een burnout kunnen zijn: pijn op de borst, hartkloppingen, kortademigheid, gastro-intestinale pijn, duizeligheid, flauwvallen en/ of hoofdpijn.
- Verhoogde kans op ziekte: Omdat je lichaam uitgeput is, wordt je immuunsysteem verzwakt, waardoor je kwetsbaarder bent voor infecties, verkoudheid, griep en andere immuun gerelateerde medische problemen.
- Verlies van eetlust: In de vroege stadia, kun je steeds minder honger hebben en heb je zelfs de behoefte om een paar maaltijden te willen overslaan. In de laatste fasen verlies je mogelijk je eetlust en begin je een aanzienlijk gewicht te verliezen.
- Angst: In het begin kun je milde symptomen van spanning en zorg ervaren. Naarmate je dichter bij burnout komt, kan de angst zo ernstig worden dat het je vermogen om productief te werken verstoort en dit problemen in je persoonlijke leven kan veroorzaken.
- Depressie: In de vroege stadia, kun je je enigszins verdrietig voelen, soms hopeloos, waardoor je schuldgevoelens en waardeloosheid kunt ervaren. In het ergste geval kun je je gevangen voelen, depressief zijn en denken dat de wereld beter af is zonder jou. (Als je depressie op dit punt is, zoek onmiddellijk professionele hulp van je huisarts of een van onze areyouhappy coaches.) Soms is het verschil tussen burnout en depressie niet helemaal duidelijk. Raadpleeg daarom een arts of burnoutcoach om te onderzoeken of je een burnout of depressie hebt.
- Woede: In het begin kan dit zich voordoen als spanning en prikkelbaarheid. In de laatste fasen kan dit in boze uitbarstingen en serieuze conflicten thuis en op de werkplek veroorzaken. (Als woede op het punt komt dat het gedachten of gewelddadigheden tegen familie of collega’s betreft, zoek dan onmiddellijk professionele hulp van een arts of burn-out coach bij jou in de buurt.)
Naast deze lichamelijke symptomen van een burnout, zijn er ook tekenen die te maken hebben met je humeur. Ik heb ze voor je op een rijtje gezet zodat je zelf kunt kijken of je een van deze symptomen herkent.
Tekenen van cynisme en onthechting
- Verlies van plezier: In het begin lijkt het verlies van plezier erg mild. Denk aan het niet willen gaan werken of gretig zijn om eerder te vertrekken. Zonder tussenkomst kan verlies van plezier zich uitstrekken tot alle gebieden van je leven, inclusief de tijd die je doorbrengt met familie en vrienden. Op het werk probeer je projecten te vermijden en manieren te bedenken om aan het werk te ontsnappen.
- Pessimisme: In het begin kan dit zich voordoen als negatieve zelfpraat en/of denken in termen van ‘een half leeg glas’ in plaats van ‘een half vol glas’. In het ergste geval kan dit verder gaan dan hoe je over jezelf denkt en kun je niet meer vertrouwen op zaken met collega’s en familieleden en het gevoel hebben dat je op niemand kunt rekenen.
- Isolatie: In de vroege stadia van een burnout kan dit een lichte weerstand tegen socialiseren lijken (d.w.z. niet willen gaan lunchen; af en toe je deur sluiten om anderen buiten te houden). In de laatste fasen kun je boos worden wanneer iemand tegen je praat of kom je bewust vroeg of vertrek je laat om interacties met andere te vermijden.
- Je willen afsluiten van de buitenwereld: Normaal gesproken willen mensen graag een algemeen gevoel van verbondenheid met anderen of met hun omgeving. Wanneer je een burnout hebt, is dat niet meer zo. Het kan de vorm aannemen van het hierboven beschreven isolerende gedrag en ertoe leiden dat je emotioneel en fysiek wordt verwijderd van je werk en andere verantwoordelijkheden. Je kunt je vaak ziekmelden, wilt geen telefoongesprekken meer beantwoorden en e-mails ontvangen, of je kunt regelmatig te laat komen.
Als laatst zijn er nog burnoutsymptomen die gaan over je prestaties. In het lijstje hieronder vind je deze laatste drie symptomen.
Tekenen van on-doeltreffendheid en gebrek aan prestatie
- Gevoelens van apathie en hopeloosheid: Dit is vergelijkbaar met wat wordt beschreven in de gedeelten over depressie en pessimisme van dit artikel. Tijdens een burnout hebben mensen vaak een algemeen gevoel dat niets goed gaat of niets ertoe doet. Naarmate de symptomen verergeren kunnen deze gevoelens je blokkeren waardoor je je gaat afvragen wat het allemaal nog voor zin heeft.
- Verhoogde prikkelbaarheid: Prikkelbaarheid komt vaak voort uit het gevoel van ineffectief, onbelangrijk, nutteloos, en een toenemend gevoel dat je dingen niet zo efficiënt of effectief kunt doen als je ooit deed. In de vroege stadia kan dit in de weg staan bij persoonlijke en professionele relaties. In het ergste geval kan het relaties en carrières vernietigen.
- Gebrek aan productiviteit en slechte prestaties. Ondanks lange uren, voorkomt chronische stress dat je net zo productief bent als je ooit was, wat vaak resulteert in onvolledige projecten en een steeds groeiende lijst met taken. Al probeer je nog zo goed te werken, tijdens een burnout lukt dat vaak niet. Je doet urenlang over taken die normaal gesproken veel minder tijd kosten.
Herken jij je in een van deze situaties? Vermoed jij dat je een burout of depressie hebt maar weet je het niet zeker? Wil je hulp om deze symptomen onder controle te krijgen of wil je inzicht in de mogelijkheden voor jou om te voorkomen dat deze nog erger worden? Maak gratis en vrijblijvend een afspraak met een van onze gespecialiseerde coaches op dit gebied. En kijk wat zij voor jou kunnen betekenen.
Ervaar je geen van deze problemen maar ken je iemand waarbij dit wellicht wel het geval is? Stuur dit artikel dan aan ze door en bied ze ook een weg naar Happiness. Of je nu wel of niet deze symptomen ervaart, houd deze waarschuwingssymptomen altijd in gedachten en luister naar je lichaam. Een burnout is een sluipend wezen dat je aanspreekt terwijl je je drukke leven leidt.
De oorzaken vallen in de hoofdcategorieën met betrekking tot de werkstructuur, levensstijlkenmerken en individuele persoonlijkheidskenmerken. Een baan met een hoge werkdruk met lage erkenning of loon, onduidelijke vereisten en zware gevolgen voor fouten, zorgen voor een groter risico op burnout. Mensen die perfectionistisch zijn, zijn ook meer vatbaarder voor een burnout. En degenen met een druk leven en weinig vermogen tot zelfzorg lopen eveneens een groter risico.
Over het algemeen zijn er dus drie duidelijke oorzaken van burnout:
- Te veel doen en meer willen of moeten doen dan je aankunt;
- (Negatieve) gebeurtenissen in je leven (een dierbare overlijdt, je gaat verhuizen);
- Gebeurtenissen op je werk (ontslagen worden, een reorganisatie).
Als je denkt dat je het risico loopt een burnout te krijgen, start dan met kijken of je tevreden bent met je huidige baan. En als je het gevoel hebt dat je burnoutklachten je leven aanzienlijk beïnvloeden en dat je hulp nodig hebt om ermee om te gaan, dan zijn er veel behandelingen die kunnen helpen. Een gesprek met een professional kan een goed idee zijn in dat geval.
Download het GRATIS e-book: 10 Practische tips om je happiness direct te verhogen
Behandeling van een burnout.
Onze coaches behandelen je burnout o.a. met cognitieve gedragstherapie. Die behandeling bestaat uit drie stappen: het doel van de eerste stap is om de burnoutklachten te verminderen. Daardoor nemen de burnoutsymptomen af en verdwijnt het futloze gevoel. De tweede stap bestaat uit het opmerken van piekergedachten die de symptomen in stand houden. Als laatst leer je bepaalde vaardigheden aan zodat je een tweede burnout kunt voorkomen. Belangrijke vaardigheden die je aanleert zijn bijvoorbeeld het vergroten van assertiviteit, het slimmer omgaan met je tijd of het verminderen van perfectionisme.
Uiteindelijk zorgt deze manier van behandelen ervoor dat je niet alleen het probleem oplost, maar dat je hem later ook voorkomt. Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen! Lees hier meer over wat een burnout-coach voor jou kan betekenen.
Zoek je hulp van een burnout professional bij jou in de buurt klik dan hier. Heb je ergens anders hulp bij nodig om Happiness te vinden, kijk dan bij het totaaloverzicht. Er is altijd een professional in welk vak gebied dan ook, bij jou in de buurt.
Wil je weten wat je zelf al kunt doen download dan het GRATIS e-boek: